Laparoskopik cerrahi sonrası over rezervinde azalma süresi

ÖZET

Endometriozis kronik bir hastalıktır. Ektopik endometrial dokunun büyüyüp ekstra-uterin (rahim dışındaki) dokuya invazyonu ile tanımlanır. Üreme çağındaki kadınlarda kronik pelvik (kasık) ağrının en önemli nedenlerindendir. Overleri (yumurtalıkları) etkileyen ve kist oluşumuna neden olan endometriozise ‘endometrioma (çikolata kisti)’ denilmektedir.  Endometriomalarda laparoskopik (kapalı ameliyat) kistektomi yaygın olarak uygulanmaktadır. Fakat bu yöntem over rezervinin azalmasıyla ilişkili bulunmuştur. Antimülleryan hormon (AMH) over rezervinin değerlendirilmesinde kullanılmaktadır. Bu çalışmada yazarlar over rezervindeki bu azalmanın geçici veya uzun dönemli olup olmadığını endometrioma nedeniyle laparoskopik kistektomi hastalarını takip ederek değerlendirmişlerdir.

Çin’in Pekin şehrindeki birkaç enstitüde çalışan Wang ve ark. “Gynecological Endocrinology” isimli dergide ‘Endometriomada laparoskopik kistektominin anti-mülleryan hormon (AMH) seviyelerine etkisi’ isimli bir çalışma yayınlamışlar. Bu çalışmada operasyon öncesi ve sonrası AMH seviyeleriyle ilgili bazı önemli sonuçlar elde edilmiştir.

17-42 yaş arasında endokrin veya infertilite (kısırlık) şikayeti olmayan, adneksiyal cerrahi öyküsü olmayan 171 kadın bu çalışmaya dahil edilmiş. Hastalar kist büyüklüğü, yaş, uygulanan cerrahi şekli, rASRM’e göre endometriozis sınıflandırılması ve de kistin unilateral (tek taraflı) veya bilateral (çift taraflı) olmasına göre değerlendirilmiş. Endometrioma şüphesi bulunan hastalara transvajinal ultrasonografi değerlendirilmesinden sonra sütür veya koagülasyon tekniği ile laparoskopik kistektomi uygulanmış. Ek olarak AMH seviyeleri operasyondan 1 gün önce ve de operasyon sonrası 1., 3., 6. ve 12. aylarda değerlendirilmiş.

Bu çalışmaya dahil edilen hastaların çoğunluğunun 35 yaş altı olduğu izlenmiş (171’den 121’i). Bilateral kisti olanlarda, kist büyüklüğü >7cm olanlarda ve evre 4 endometriozisi olan hastalarda AMH seviyelerinde anlamlı azalma izlenmiş. Fakat preoperatif (ameliyat öncesi) ve postoperatif (ameliyat sonrası) AMH seviyelerinin ortalaması karşılaştırıldığında anlamlı bir değişim izlenmemiş. Bu sebeple yazarlar laparoskopik kistektomi uygulanan kadınların çoğunda özellikle 35 yaş altındaki hastalarda over rezervinin tekrar preoperatif haline döndüğünü belirtmişler. Operasyon sonrası 1., 3., ve 6. aylarda AMH seviyelerinin anlamlı derecede düştüğü fakat 12. ayda preoperatif değerlerle karşılaştırıldığında bir farkın kalmadığı izlenmiş.  Over rezervinin azalmasının nedenleri arasında normal over dokusundaki veya vaskülarizasyonundaki hasar olduğu düşünülmektedir. Bilateral kisti olan hastalarda, kist boyutunun 7 cm’den fazla ölçülmesinde veya evre 4 endometrioziste AMH seviyelerindeki azalma 1 seneden fazla devam etmiştir.

Bu sebeple bazı preoperatif özelliklerin laparoskopik kistektomi sonrasında azalan AMH seviyesinin persiste (devam) etmesine neden olabileceği sonucuna varılmıştır.

Kaynak Site: endonews.com
Çeviren: Dr. Fitnat TOPBAŞ