Endometriozis Cerrahisinde Güncellemeler

Özellikleri

– Zanelotti ve Decherney endometriozis için de geçerli olan cerrahinin mevcut durumunu anlattılar.

– özellikle bugünlerde kullanılan yöntemleri ve tekniğine bağlı olarak olumlu ve olumsuz etkilerini tarif ettiler.

Önemi 

– Tedavi için endometriozisi olan çoğu kadın cerrahiye başvurmaktadır, bu yüzden gelişmelerin cerrahiyi daha iyi bir seçenek haline getirip getirmediğini bilmek önemlidir.

Ne Yapıldı?

– Yazarlar endometriozis tedavisinde kullanılan güncel teknikler ile ilgili bilgileri toplamış ve bir arada sunmuşlardır.

Önemli Noktalar

– Laparotomi (açık cerrahi) sadece özellikli vakalarda ihtiyaç halinde kullanılırken, laparoskopi (kapalı cerrahi) endometriozis tanı ve tedavisinde yüksek oranda kullanılmaktadır.

– Konservatif cerrahi yöntemleri kadının fertilitesini (doğurganlığını) etkilemez ve asıl cerrahi tedavi şeklini değiştirmez.

– Cerrahi müdahalenin ameliyat sonrası ağrıları azalttığı gösterilmiştir.

– Lezyonun derinliği ve yerleşimi cerrahi prosedürü etkiler. 

– Laparoskopik Uterin Sinir Ablasyonu (LUNA) ve Laparoskopik Presakral Nevrektomi (LPSN) yöntemlerinde geleneksel laparoskopi ile ağrıda kısa süreli bir rahatlama sağlar. Ek olarak, LPSN orta hat karın ağrısı söz konusu olduğunda daha uzun süreli bir rahatlama sağlar. 

– Endometrial implantların (dokuların içine yerleşmiş hastalıklı doku) çıkarılmasında kullanılan teknik cerrahın tercihine dayanmaktadır. Ve sağlık uzmanı anatomiye hakim olmalıdır, lezyonların yakılması ve çıkartılması konusunda dikkatli olmalıdır. 

– Yumurtalık endometriomalarının (çikolata kistleri) çıkartılması için farklı teknikler gereklidir. Ultrason ile tanı alırlar. Laparoskopi çıkartmak için kullanılabilir. Bu prosedür, kistin drenajını (boşaltılması), kist duvarının çıkartılmasını, koterizasyonu ve duvarın ablasyonunu içermektedir.

– Yaygın doğası gereği DİE lezyonlarında adezyolizis (yapışıklıkların açılması) gerekebilir. Bağırsak tutulumu olan vakalarda multi-disipliner yaklaşım yani pek çok branşın katıldığı yaklaşım gereklidir ancak sağlık uzmanları ve hastalar prosedürün başka sorunlara yol açabileceği hakkında dikkatli olmalıdırlar. Rektal veya kolonik (kalın barsağa ait) mukoza lezyonlarının derinliği tespit edilmelidir. Derinliğe göre diskoid olarak lezyonun çıkartılması ya da rezeksiyon ardından stapler ile reanastomoz kararı verilmelidir. Ek olarak, eğer izole bir lezyon varsa sadece diskoid rezeksiyondan ya da traşlamadan hasta fayda görebilir, bireysel olarak değerlendirilmelidir. 

– Araştırmalar gösterdi ki; cerrahinin hormonal baskılayıcı ilaçlar gibi medikal tedavi ile kombinasyonu, endometriozis implantlarının nüksünü azaltır ve ağrıyı daha fazla azaltır.

– Bilateral Salpingo-Ooferektomi (BSO) denilen her iki yumurtalığın birden çıkartılması, östrojen hormonun seviyelerini düşürdüğünden endometriozis kontrolüne yardım eder. İmplantların sayı ve boyutlarının azalmasına yardımcı olur. Ancak bu tedavinin kemik yoğunluğunda azalma ve kısırlık gibi ciddi yan etkileri vardır. Bu prosedür menopoza yaklaşan kadınlarda önerilir. BSO sonrası, sağlık uzmanları hastaları postmenopozal (menopoz sonrası) hormon tedavisine almalıdırlar.

– Endometriozisi olan bazı kadınlarda cerrahinin fertiliteyi (doğurganlığı) düzelttiği gösterilmiştir ancak cerrahi birçok risk ile ilişkili olduğu için şikayeti olmayan kadınlarda uygulanmamalıdır. Sonuç olarak ana hedef, hastalığın neden olduğu ağrıyı azaltırken doğurganlığı iyileştirmektir.  

Makalenin Sınırları

– Bu makalenin yazarı olmayan kişilerin çalışmaları kaynak olarak alınmıştır.

– Makalenin büyük bir çoğunluğu, mevcut bilgiler ışığında yazarların yaptığı hipotezlerden oluşur ancak yazarlar bu tahminlerini test etmemişlerdir.

ÖZET

Cerrahi endometriozisde tercih edilen tedavi seçeneklerinden birisidir. Ve kişiye göre karar verilmesi gereken oldukça fazla sayıda cerrahi prosedür mevcuttur. “Cerrahi ve Endometriozis” başlıklı makalede Zanelotti ve Decherney endometriozis tiplerine göre uygun seçenekleri anlatmışlardır. 

Kaynak Site: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28742580
Çeviren: Dr. Ayşegül Mut