A’dan Z’ye Endometriozis: Bilinmesi Gereken 92 Terim

Yazar: Marta RIBEIRO 

Endometriozis, uterus (rahim) dokusuna benzer dokunun uterus dışında büyümesiyle oluşan, çeşitli komplikasyonlara ve semptomlara neden olan bir hastalıktır. Tıbbi terimlerin çözümlenmesine yardımcı olmak için Endometriosis.uk, bu hastalıkla ilgili esasları (ve daha karmaşık olanları) tanımlayan yararlı bir sözlük sunmaktadır.
Endometriozis ile ilgili önemli koşullar;  Endometriozisiniz varsa veya olan birini tanıyorsanız, bunlar en çok duyacağınız terimlerdir:

1 Abdominal histerektomi: karın duvarı yoluyla histerektomi (rahim alınması)
2 Destekleme tedavisi: hormon tedavisi yoluyla kaybedilen bazı hormonların yerini almak için verilen hormonlar
3 Adenomyozis: endometrial dokunun uterus duvarında büyümesi
4 Adhezyon: vücutta oluşan lifli yara dokusu
5 Aromataz inhibitörleri: Bir enzim olan aromatazın çalışmasını önleyen ilaç
6 Benign: hayatı tehdit eden veya tehlikeli olmayan bir şey
7 Biyopsi: testler için bir doku örneği alma
8 Kemik yoğunluğu: birinin kemikleri ne kadar güçlü olduğunun ölçümü
9 Bağırsak: sindirim sisteminin mideyi rektum ile bağlayan kısmı
10 Bilateral salpingo-oofrektomi: yumurtalıkları ve fallop tüplerini (rahimdeki tüp şeklindeki kısım) çıkarmak için uygulanan cerrahi prosedür
11 Bağırsak rezeksiyonu: bağırsağın bir kısmının çıkarılması
12 Koterizasyon: dokunun lazerle uzaklaştırılması
13 Serviks: rahim ve vajina arasındaki açıklık
14 Çikolata kistleri (endometrioma): eski kanla doldurulmuş yumurtalık kisti
15 Kronik yorgunluk sendromu: günlük hayata etkisi olan kalıcı yorgunluk
16 Cul-de-sac: rahim ve rektum arasındaki bölge
17 Sistoskopi: Mesaneyi görmek için üretranın içine küçük bir teleskop takılmasıyla uygulanan işlem
18 Dioksin: zirai mücadelede kullanılan zehirli kimyasal madde
19 D & C (dilatasyon ve küretaj): anestezi altında, rahmin duvarının yüzeyel kısmının çıkarıldığı bir prosedür
20 Dismenore: ağrılı adet dönemleri
21 Disparoni: ağrılı cinsel birliktelik
22 Ektopik gebelik: döllenmiş bir yumurtanın fallop tüpünün içine yerleştiği gebelik türü
23 Endometrial ablasyon: rahim duvarının, ısı ve elektrik akımı yoluyla çıkarılması, gelecek doğumun engellenmesi
24 Endometriyal hiperplazi: rahim duvarının kalınlaşması ve aşırı büyümesi
25 Östrojen: kadınlık hormonu
26 Fallop tüpü: yumurtalık ile rahmin arasındaki tüp
27 Yorgunluk (Fatigue): aşırı yorgunluk
28 Fibroid: Rahimdeki benign bir tümör
29 Folliküller: yumurtalıkta bulunan ve yumurtayı içeren alanlar
30 Follikül uyarıcı hormon (FSH): folliküllerin büyümesini uyaran hormonlardan biri
31 Gonadotropinler: yumurtalık fonksiyonunu kontrol eden hormonlar
32 Gonadotropin salgılayıcı hormon (GnRH): hipofiz bezinden gonadotropinlerin salınmasını kontrol eden hormon
33 Kadın doğum uzmanı: kadın hastalıkları konusunda uzmanlaşmış doktor
34 Hormon replasman tedavisi (HRT): östrojeni taklit eden ilaçlarla yapılan tedavi
35 Histerektomi: rahmin alınması ameliyatı
36 Histeroskopi: Anestezi altında rahmin muayenesi
37 In vitro fertilizasyon (IVF): rahim dışında gerçekleştirilen döllenme
38 İnfertilite: hamile kalınamaması durumu
39 Bilgilendirilmiş onam: Hasta ve bir sağlık uzmanı arasında olan, hastanın cerrahi prosedürü veya tedaviyi anladığı ve kabul ettiği, ilgili risklerin farkındalığını anladığını gösteren bir anlaşma
40 İnternal muayene: doktorun parmaklarını vajinaya koyduğu ve pelvik organları hissetmek için karın üzerine bastırdığı bir vajinal muayene
41 İntrauterin: rahim içi
42 İntrauterin cihaz: hamileliği önlemek için rahim içine konan spiral
43 İrritabl bağırsak sendromu (IBS): kramplara, şişkinliklere, kabızlıklara ve ishale neden olan barsak rahatsızlığı
44 Laparoskop: Pelvis içini incelemek için kullanılan bir alet
45 Leiomyoma: myomlar
46 Lezyon: anormal doku
47 Luteal faz: ovulasyon ve menstruasyon arasındaki menstrual döngünün süresi
48 Lüteinleştirici hormon: yumurtanın salınımından sorumlu gonadotropin
49 Laparoskopi: genel anestezi altında yürütülen, doktorların göbek ile pelvise küçük bir teleskop yerleştirdikleri prosedür. Endometriozisi teşhis etmede etkili tek yöntem budur.
50 Menopoz: yumurtalıkların çalışmaması ve adetlerin durması
51 Menoraji: yoğun kanamalı adet dönemleri
52 Menstrüasyon: rahmin gebelik için hazırlandığı aylık döngü
53 Düşük: Fetusun (gebeliğin) spontan kaybı 
54 Neurektomi: sinirin çıkarılması
55 Nöropatik ağrı: Sinir hasarına bağlı ağrı
56 NSAIDS: Menafemik asit içeren ağrı kesiciler (ibuprofen gibi), vücuda prostaglandinler üretmesini durdururlar; prostoglandinler hastalık veya yaralanmaya tepki olarak ağrıya neden olur. Endometriozisi olan kadınlar bazen hastalığı olmayanlardan daha fazla prostaglandin üretirler.
57 Obstetri görevlisi: bebek doğurtmada uzmanlaşmış bir doktor
58 Oligomenore: adet sayısının azalması
59 Ooferektomi: bir veya her iki yumurtalıktan çıkarılması
60 Osteoporoz: Kemik erimesi hastalığı
61 Yumurtalıklar: yumurta üreten kadın üreme organları
62 Yumurtalık kisti: yumurtalıkta sıvı dolu bir büyüme
63 Yumurtalık hiperstimülasyon sendromu: yumurtalıklar çok fazla follikül üretmesine bağlı bir hastalık- genellikle infertilite tedavilerinin yan etkisi
64 Yumurtalık yanıtsızlığı: yumurtalıkların artık FSH’ye tepki göstermeyip folikülleri üretememesi
65 Yumurtlama: yumurtalıklardan bir yumurta atılması
66 Pelvik inflamatuvar hastalık (PID): pelvik bölgedeki yangıyı tanımlamak için genel bir terim
67 Hipofiz bezi: hormon fonksiyonunu kontrol eden beyin parçası
68 Polikistik over sendromu (PCOS): aşırı miktarda erkeklik hormonunun üretildiği durum
69 Polip: kanserli veya kanserojen olmayan küçük bir büyüme
70 Douglas boşluğu: rahim ve rektum arasındaki bölge
71 Erken menopoz: menopozun 40 yaşından önce ortaya çıkması
72 Prematür over yetmezliği: menopozdan önce yumurta bitmesi durumu
73 Presacral neurektomi: rahim arkasındaki sinirlerin ağrıyı azaltmak için kesilmesi
74 Progesteron: gebelik oluşması için rahim duvarını yoğunlaştıran kadınlık hormonu
75 Progesteron / progestinler: progesterona benzer özellik gösteren sentetik hormonlar
76 Prostaglandin: Kas gevşetme ve kasılma, hücre büyümesi, kan damarlarının genişlemesi ve kasılması, kan basıncı ve inflamasyona yardımcı olan lipid türevleri
77 Puberte: vücutta seks hormonlarının üretilmeye başlaması, ergenlik
78 Rektum: ince barsağın son birkaç santimi
79 Üreme çağı: Bir kadının gebe kalabildiği dönem
80 Retrograd menstrüasyon: adet dönemi boyunca rahim duvarının bir kısmının karın içine geriye akması 
81 Salpenjektomi: fallop tüplerini çıkarma ameliyatı
82 Sigmoidoskopi: bir kameranın arkadan ve kolondan geçirildiği bir araştırma prosedürü
83 Transvajinal cerrahi: Vajina yoluyla yapılan cerrahi
84 Transvaginal tarama: vajinal yolla ultrasonografi
85 Tümör: vücuda büyüyen benign veya kanserli hücreler kitlesi
86 Ultrason: vücuda yüksek frekanslı ses dalgaları kullanarak bakmak için kullanılan, invaziv olmayan bir prosedür
87 Uterus myomları: rahim duvarı içinde gelişen kanserli olmayan büyüme
88 Uterin polipler: rahim iç yüzeyinden gelişen kanserli olmayan büyüme
89 Uterosakral ligamanlar: rahmi yerinde tutan bağlar
90 Uterus: rahim
91 Vaporizasyon : lazerle endometriozis birikintilerini yok etme
92 Uterus: Rahim